آسیاب منحصربه فرد مهرنوش خانم و نان گِرده
به گزارش دنیای راه راه، از آسیاب کهک جز تنوره و انبار نگهداری آرد باقی نمانده است، اما موسفیدان محله مرزداران هر وقت گذرشان به خیابان شقایق محله مرزداران می افتد با تماشای این بنای کاهگلی به گذشته محله سفر می نمایند. به دورانی که پره های آسیاب با آب قنات می چرخید و محلی ها با گندمی که زیر سنگ آسیاب آرد می شد نان می پختند.
خبرنگاران - حسن حسن زاده: نه تنها خود آسیاب کهک در آبادی طرشت میان کشاورزان این آبادی و روستاهای اطراف آن شهر داشت، بلکه حتی آردی که چرخ این آسیاب به دست می آمد هم آنقدر معروف بود که به سوغات طرشت معروفیت پیدا کرد.
قصه های خواندنی تهران را اینجا ببینید
محلی ها با این آرد نانی معروف به نان گرده می پختند. قدمت آسیاب کهک به سال 1260 هجری قمری برمی شود و یکی از قدیمی ترین آسیاب های بر جا مانده از تهران قدیم است. نام این آسیاب قدیمی اما با نام واقف آن گره خورده است؛ با نام مهرنوش خانم خواهر لطفعلی خان فراش باشی که با ساخت این آسیاب سنگ بنای کار خیر را در طرشت نهاد. علیرضا زمانی تهران شناس می گوید: او این آسیاب را وقف یاری به احتیاجمندان، سادات و غیرسادات و برگزاری تعزیه نموده بود. کشاورزان آبادی طرشت و نیز آبادی های از اطراف دسترنج خود را در این آسیاب آرد می کردند و عایدی حاصل از فعالیت آسیب هم خرج امورات خیریه می شد. پره های آسیاب کهک مثل بسیاری از آسیاب های تهران در دهه 40 و همزمان با ساخت کارخانجات آرد در تهران از حرکت ایستاد. در تعطیلی این آسیاب اما عوامل دیگری هم موثر بود. آب مورد احتیاج برای چرخش پره های آسیاب کهک از آب قنات طرشت تامین می شد اما به علت توسعه ساخت و سازها در محدوده شهرک غرب امروزی، مسیر آب قنات تغییر کرد و پره های آسیاب هم برای همواره از حرکت ایستاد.
منبع: همشهری آنلاین