سرعت گلوله پس از شلیک چقدر است؟ - دنیای راه راه

غزال زیاری: پاسخ این سوال به طراحی گلوله و تفنگ و بعلاوه لحظه ای که گلوله از دهانه تفنگ شلیک می گردد، بستگی دارد.

سرعت واقعی یک گلوله چقدر است؟

فاکتورهای متعددی در سرعت گلوله ای که از یک تفنگ شلیک می گردد، نقش دارند و عموما این فاکتورها به دو دسته تقسیم می شوند: فاکتورهای بالستیک داخلی (که شامل نوع پیشران، وزن گلوله، شکل و طول لوله تفنگ هستند) و بالستیک خارجی که نیروهایی مثل باد، گرانش و مسیر برروی گلوله در هنگام حرکت در هوا وارد می نمایند. البته هر دو دسته، در دسته سومی قرار می گیرند که بالستیک ترمینال نام دارند و عملکرد گلوله را در هنگام برخورد با هدف شامل می شوند.

مایکل هاگ، دانشمند پزشکی قانونی و بنیانگذار مشاوران علوم قانونی در این باره گفته: اصطلاح گلوله در واقع تنها به بخش کوچکی از یک کارتریج بزرگتر اشاره دارد. مهمات از یک فشنگ تشکیل شده اند که با برخورد با سوزن آتش تفنگ، پیشرانه را مشتعل می نمایند و این اشتعال باعث ایجاد فشاری می گردد که گلوله را به جلو می راند. بیشتر گلوله ها از فلزات سنگینی مثل سرب ساخته می شوند که با لایه ای از برنج یا مس پوشیده شده اند. این جرم سنگین باعث می گردد تا گلوله بتواند حرکتش را حفظ کند. هاگ برای نشان دادن این نکته، اغلب از هیئت منصفه می خواهد تا پرتاب یک توپ پینگ پنگ و یک توپ گلف را تصور نمایند: شما هر دوی آنها را با دستتان و با یک سرعت یکسان رها می کنید، اما جرم توپ گلف باعث می گردد که تا مسافت دورتری پیش برود.

به محض مشتعل شدن، باروت خیلی سریع سوخته و گازهایی فراوری می گردد که گلوله را به سمت پائین لوله می راند. هاگ دراین باره گفت: این واقعا یک شگفتی مهندسی شیمی است.

• سرمایه گذاری ارتش آمریکا روی یک اختراع عجیب
• سوسک های متفاوتی که جان انسان را نجات می دهند / عکس

گلوله کدام اسلحه ها، دورتر می رود؟

با حرکت گلوله به سمت دهانه تفنگ، با دوطرف لوله اصطکاک دارد اما برخلاف آنچه به نظر می رسد، اسلحه هایی با لوله های بلندتر، شلیک های سریعتری دارند. استفانی والکات، دانشمند پزشکی قانونی در دانشگاه مشترک المنافع ویرجینیا دراین باره گفته: هرچقدر لوله تفنگ بلندتر باشد، گاز فاصله بیشتری را در اختیار خواهد داشت تا سرعت بگیرد و در نتیجه گلوله سریع تر از لوله تفنگ خارج خواهد شد.

به همین علت، گلوله های تفنگ های گلوله زن، بیشترین سرعت را دارند. این تفنگ ها برای شلیک به مسافت های طولانی طراحی شده اند و گلوله ای که از آنها شلیک می گردد، می تواند فاصله ای 3.2 کیلومتری را طی کند. برای انجام چنین شلیک هایی، گلوله های این تفنگ ها به گونه ای آیرودینامیک طراحی شده اند و بلندتر، باریک تر و سنگین تر از گلوله تفنگ های دستی هستند. سازندگان اسلحه، در بعضی مواقع برجستگی های مارپیچی را به بخش داخلی لوله تفنگ اضافه می نمایند که باعث می گردد تا گلوله بچرخد و همین امر، پرواز افقی گلوله را تثبیت می نماید.

این ویژگی های جمعی بدان معناست که گلوله های تفنگ های گلوله زن، مثل گلوله Remington 223، با سرعتی در حدود 4390 کیلومتر برساعت، از دهانه تفنگ خارج می گردد؛ سرعتی که با آن گلوله می تواند در یک ثانیه، 11 زمین فوتبال را طی کند. گلوله تفنگ دستی لوگر 9 میلی متری، با سرعت 2200 کیلومتر برساعت حرکت می نماید و در یک ثانیه، نصف این مسافت را طی خواهد نمود. به عنوان مثال سرعت شلیک گلوله تفنگ AK-47 که در بین رایج ترین سلاح های گرم دنیا است، از بسیاری از تفنگ های دیگر کمتر است (2580 کیلومتر بر ساعت)؛ ولی از آنجا که یک سلاح اتوماتیک است، به شکل مداوم و تا زمانی که ماشه آزاد گردد شلیک می نماید و می تواند تا 600 گلوله در دقیقه شلیک نماید.

کاهش سرعت گلوله بعد از شلیک

طبق گفته والکات، بلافاصله بعد از آنکه گلوله از دهانه تفنگ خارج می گردد، سرعت آن کم خواهد شد. به این علت که طبق قانون اول نیوتن، یک شی در حال حرکت، به حرکت خود ادامه خواهد داد، مگر آنکه یک نیروی خارجی روی آن اثر بگذارد. از جمله نیروهایی که بعد از شلیک گلوله، روی آن تاثیر می گذارند، می توان به مقاومت هوا، جاذبه و حرکت ژیروسکوپی اشاره نمود. با گذر زمان، دو عامل اول، بر تمایل گلوله برای ماندن در حالت مارپیچ ثابت غلبه نموده و گلوله آغاز به غلتیدن خواهد نمود. تمام گلوله ها، دارای ضریبی به اصطلاح بالستیک هستند که توانایی آنها را برای غلبه بر مقاومت هوا و حرکت روبه جلو و بعلاوه عوامل معادله در جرم گلوله، مساحت، ضریب درگ (معیار اثربخشی شکل گلوله در کاهش مقاومت هوا)، چگالی و طول معین می نماید. هرچه ضریب بالستیک بالاتر باشد، گلوله در حرکت و پیشروی در هوا بهترعمل خواهد نمود.

والکات ادامه داد: اما زمان زیادی طول نمی کشد تا گرانش و کشش هوا، وارد عمل شده و از سرعت گلوله بکاهند. پس گلوله برای مدتی به مسیر مستقیم خود ادامه می دهد و بعد تدریجا آغاز به افت نموده و نسبت به محیط اطراف و فاکتورهای موجود حساس می گردد.

منبع: livescience

5858