جهت دریافت خدمات پتینه با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات رنگ آمیزی با تکنیک های مدرن پتینه کاری را به ما بسپارید.

خبرنگاران| پرورش قارچ در منزل؛ مصرف قارچ از دوران پیش از تاریخ و احتمالاً در دوره شکار شروع شده، ولی کشت قارچ تا سال های زیادی مرسوم نبوده است. در ابتدا قارچ ها تنها از راه جمع آوری در طبیعت به دست می آمدند و هیچ گونه ای از قارچ زیر کشت قرار نداشت. حتی امروزه تنها گونه هایی محدود از قارچ قابل کشت در شرایط گلخانه ای هستند و بسیاری از قارچ های خوراکی همیشه به طور مستقیم از طبیعت برداشت می شوند.

مصری ها قارچ را گیاه جاودانگی می دانستند و تنها فراعنه اجازه خوردن قارچ را داشتند. رومی های باستان قارچ را غذای خدایان لقب داده اند، ولی این روز ها همه مردم می توانند قارچ خوراکی را در غذای روزانه مصرف نمایند. امروزه انواع قارچ صدفی و قارچ دکمه ای در آشپزخانه های ایرانی هم راه پیدا نموده اند.

در سال 1903 کشت ترافل جمع آوری شده از زیر درختان بلوط شروع شد. پیش از این و تا سرانجام جنگ جهانی دوم، قارچ ترافل تنها از طبیعت جمع آوری می شد. کشت این نوع قارچ به صورت معمول ممکن نیست و قارچ همزیستی خوبی با ریشه های درختان بلوط دارد. در سال 1972 کوشش های زیادی برای پرورش قارچ در مزارع و بقایای درختان بلوط انجام شد که در ابتدا موفقیت آمیز نبود.

پرورش قارچ در منزل

در ادامه سعی داریم تا با زبانی ساده، نحوه پرورش قارچ در منزل را شرح دهیم. پرورش قارچ در منزل را باید تمامی افراد علاقه مند به پرورش گیاهان امتحان نمایند. پرورش قارچ در منزل به دلیل سادگی کنترل نور و دما، به سادگی انجام می گردد. در ادامه این آموزش قصد داریم تا به یاری سه روش مختلف، پرورش قارچ را شرح دهیم.

بخش اول: استفاده از روش های معمول در پرورش قارچ

این بخش به طور عمده به روش معمول پرورش قارچ می پردازد که پیش تر نیز شرحاتی راجع به آن ارائه شد.

نوع قارچ مورد نظر خود را انتخاب کنید

سه نوع قارچ وجود دارند که پرورش آن ها در منزل ساده است: قارچ صدفی (Oyster)، دکمه ای (White Button) و شیتاکه (Shiitake). روش پروش هرکدام تقریبا یکسان است اما در نوع بستر (سوبسترا) مورد استفاده تقاوت دارند. قارچ های صدفی به خوبی در دانه های قهوه یا کاه رشد می نمایند. محیط مناسب برای قارچ شیتاکه، خاک اره است و قارچ های دکمه ای نیز در کود کمپوست پرورش می یابند. هرکدام از این سوبستراها، بیانگر مواد مغذی مختلف مورد احتیاج در پرورش قارچ هستند. در هر حال، تمامی قارچ ها در محیط خاک اره و کاه به خوبی رشد می نمایند فقط باید توجه داشته باشید که از چوب های فرآوری نشده بهره ببرید.

خرید اسپان قارچ

همانطور که در ابتدای بحث هم به آن اشاره شد، بذر (اسپان) قارچ شامل خاک اره مخلوط با میسلیوم قارچ است که ساختار اصلی قارچ را تشکیل می دهد. اسپان قارچ را می توانید از فروشگاه های مختلف خریداری کنید.

توجه کنید که حتما اسپان بخرید چراکه بعضی از فروشگاه ها، هاگ (اسپور) نیز برای فروش، عرضه می نمایند. پرورش قارچ به وسیله اسپور، به زمان و مهارت بیشتری احتیاج دارد و مناسب پرورش دهندگان فصلی قارچ است.

استریلیزه کردن سوبسترا

اگر از خاک اره یا کاه برای پرورش قارچ استفاده می کنید. باید قبل از استفاده، آن ها را استریلیزه کنید. با این کار، تمامی میکروب های موجود در سوبسترا از بین می فرایند. برای استریلیزه کردن، سوبسترا را در ظرفی شامل کمی آب، به مدت دو دقیقه، داخل مایکروویو قرار دهید تا آب شروع به جوشیدن کند.

حرارت دادن به سوبسترا

قبل از پرورش قارچ باید میسیلیوم موجود در اسپان، به خوبی در سوبسترا پراکنده گردد. برای این کار، به گرما احتیاج داریم. بعد از انتخاب سوبسترا، مقداری از آن را در ظرفی قرار دهید. اسپان و سوبسترا را به یاری ابزاری استریل شده، مخلوط کنید. ظرف را روی اجاق برقی یا شوفاژ قرار دهید که دمای آن را روی 21 درجه سانتی گراد تنظیم نموده باشید. این دما، همانطور که قبلا هم مشاهده کردید، برای رشد قارچ بسیار مناسب است. اگر چنین شرایطی فراهم نبود، ظرف سوبسترا را در مکان گرمی از خانه خود قرار دهید.

ظرف مورد نظر، با حفظ شرایط بالا، باید در مکان تاریکی قرار داشته باشد، در نتیجه، معمولا آن را به مدت سه هفته داخل فضایی تاریک همچون کابینت نگهداری می نمایند. با این کار، میسلیوم قارچ در محیط سوبسترا پراکنده می گردد.

محیط مناسب سوبسترا

بعد از دو هفته، سوبسترا را آنالیز کنید که توده های قارچ به خوبی تشکیل شده باشند. در حقیقت، سوبسترا با کرک های سفیدرنگی پوشیده می گردد که این فرآیند بین دو تا چهار هفته طول می کشد. بعد از این مرحله، ظرف سوبسترا را به محیط تاریک و سردی با دمای 13 درجه سانتی گراد منتقل کنید. مکان هایی مثل زیرزمین برای این کار مناسب هستند.

توجه داشته باشید که اگر نقاطی به رنگ قهوه ای یا سبز در ظرف خود مشاهده کردید، آن ها را از ظرف جدا کنید و دور بریزید. سطح سوبسترا را با خاک گلدان بپوشانید و مقداری آب روی آن اسپری کنید تا خاک به خوبی روی ظرف پخش گردد. برای حفظ رطوبت می توانید یک حوله مرطوب روی ظرف قرار دهید.

یک لامپ کم مصرف در کنار ظرف قرار دهید تا علاوه بر شبیه سازی نور خورشید، حرارت کمی هم فراوری کند. با این کار، رشد و برداشت قارچ ها ساده تر می گردد. تمامی ظرف، به هنگام رشد قارچ ها باید در محیطی سرد و مرطوب نگهداری گردد. بنابراین، بهتر است که هر چندوقت یکبار به آن ها سر بزنید و در صورت احتیاج، آب بر روی خاک اسپری کنید. نکته قابل توجه در پرورش قارچ این است که محیط رشد آن ها سرد باشد، اما دمایی در حدود 21 درجه سانتی گراد در منزل، دمای مناسبی به شمار می آید.

برداشت قارچ بعد از رشد کافی

در طول سه هفته، قارچ های کوچکی را مشاهده خواهید کرد. برای بهبود رشد آن ها، محیط را همچنان سرد، مرطوب و تاریک نگه دارید. وقتی کلاهک قارچ به طور کامل از ساقه فاصله گرفت، قارچ ها را به سادگی می توانید با انگشتان خود برداشت کنید، اما با این کار، به قارچ های در حال رشد صدمه می زنید. به همین دلیل بهتر است تا از چاقویی تیز برای جداسازی قارچ ها بهره ببرید. برای استفاده از قارچ ها، حتما قبل از استفاده، آن ها را به خوبی بشویید. قارچ های برداشتی را در پاکت های کاغذی قرار دهید. با این کار، این قارچ ها را تا یک هفته می توانید در یخچال نگهداری کنید.

بخش دوم: پرورش قارچ به یاری دانه های قهوه

در این بخش می خواهیم یاد بگیریم که چطور با استفاده از دانه های قهوه، قارچ مورد نظر خود را پرورش دهیم.

تهیه دانه های قهوه

دانه های قهوه، محیط بسیار مناسبی برای رشد قارچ ها مخصوصا قارچ های دکمه ای به شمار می آیند چراکه استریلیزه و بسیار مغذی هستند. به ازای 500 گرم اسپان، به 2/5 کیلوگرم دانه قهوه احتیاج داریم.

آماده سازی ظرف

برای این کار می توانید از ظرف های مخصوص یا پاکت شیر و بستنی بهره ببرید و چهار سوراخ کوچک در اطراف آن ایجاد کنید.

انتقال اسپان به ظرف

دستان خود را به خوبی با صابون های آنتی باکتریال بشویید. سپس اسپان را با دانه های قهوه مخلوط کنید. در این بین برای توزیع مناسب دانه های قهوه و اسپان، می توانید دانه های قهوه را با دست خرد کنید. در نهایت، ظرف مورد نظر را در داخل کیسه ای پلاستیکی قرار دهید و به خوبی روی آن را بپوشانید.

قرار دادن ظرف در محیط مناسب

ظرف قهوه را در محیطی تاریک با دمایی بین 18-25 درجه سانتی گراد قرار دهید. این ظرف را به مدت 2-4 هفته در این محیط قرار دهید تا به طور کامل سفید رنگ گردد. در این حالت، میسلیوم، توده های قارچی را بر روی دانه های قهوه تشکیل می دهد.

تغییر محل ظرف

زمانی که محتویات ظرف به طور کامل به رنگ سفید تبدیل شدند، آن را به محیطی روشن انتقال دهید و در بالای ظرف، سوراخی با اندازه $$5times5 cm$$ ایجاد کنید. برای حفظ رطوبت ظرف، دو بار در روز بر روی آن، آب اسپری کنید. توجه داشته باشید که پرورش قارچ در محیط خشک امکان پذیر نیست.

برداشت محصول

با گذشت 5-6 روز، قارچ های کوچکی شروع به جوانه زدن می نمایند. به اسپری کردن آب بر روی آن ها ادامه دهید و خواهید دید که در هر روز، اندازه آن ها دو برابر می گردد. زمانی که کلاهک قارچ ها به آرامی به طرف بالا کشیده شدند، زمان برداشت قارچ ها فرا رسیده است.

استفاده از روش های جایگزین در پروش قارچ

تا اینجا با دو روش کلی بمنظور پرورش قارچ در منزل آشنا شدیم. در ادامه سعی می کنیم که روش های جایگزین دیگری را در این زمینه مطرح کنیم.

استفاده از کیت های پرورش قارچ

برای اشخاص تازه کار، پرورش قارچ به یاری کیت های آماده، کار بسیار جالبی است. این کیت ها به طور معمول شامل خاک استریلیزه و اسپان هستند و تنها کاری که باید انجام دهید، قرار دادن آن ها در شرایط مناسب است و بعد از حدود ده روز، می توانید قارچ های خود را برداشت کنید. برای پرورش قارچ با این روش، کافی است تا ظرف مخصوص را باز کنید و آن را در محیطی به دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. کیت ها را می توان در دمای اتاق نگهداری کرد، اما آن چه که در این خصوص باید رعایت گردد، حفظ رطوبت آن ها به یاری اسپری کردن آب است.

قارچ ها بعد از گذشت ده روز، شروع به جوانه زدن می نمایند، اما در طول یک دوره سه ماهه، 2 یا 3 فلاش از قارچ بدست خواهد آمد. نکته جالب در مورد کیت های آماده این است که بعد از اتمام فراوری قارچ ها، می توان آن را در خاک باغچه و کود گیاهی قرار دهید تا بسته به شرایط آب و هوایی، به طور مجدد قارچ فراوری گردد.

پرورش قارچ در کنده درخت

یکی دیگر از راه های پرورش قارچ استفاده از محیط تنه یا کنده درخت است. به یاری این روش، قارچ هایی همچون مایتاکه (Maitake)، یال شیر (Lions Mane)، شیتاکه و قارچ های صدفی را می توان پرورش داد. این کار به یاری تلقیح کنده های درخت با چوب پنبه های حاوی میسلیوم انجام می گردد.

اولین کاری که باید انجام دهید، یافتن کنده مناسب جهت پرورش قارچ است. کنده مناسب را باید از درختان غیرمعطر همچون افرا، صنوبر، بلوط و نارون انتخاب کرد. این کنده ها باید بین 90-120 سانتی متر طول و 35 سانتی متر قطر داشته باشند. بهتر است از کنده درختانی استفاده گردد که حداقل دو هفته از زمان قطع شدنشان گذشته باشد چراکه درختان، حاوی مواد طبیعی ضد قارچ هستند و با گذشت زمان، این مواد از بین می فرایند و فراوری آن ها متوقف می گردد.

برای یک کنده 90-120 سانتی متری، به حدود 50 چوب پنبه احتیاج دارید. به یاری دریل، حفراتی با قطر 5 سانتی متر با فاصله ده سانتی متر از یکدیگر ایجاد کنید. حفرات ایجاد شده باید الگویی لوزی شکل داشته باشند. چوب پنبه ها را به داخل حفرات ایجاد شده وارد و با چکش، آن ها را در جای خود محکم کنید. برای استفاده از این کنده ها، خارج از فضای خانه، بهتر است چوب پنبه ها را با موم بپوشانید تا از حشرات و تغییرات هوا در امان باشند. در مواردی که از پارکینگ یا فضای منزل برای پرورش قارچ بهره می گیرید، احتیاجی به استفاده از موم نیست.

با گذشت زمان، میسلوم به یاری چوب پنبه ها در طول کنده پخش خواهد شد. بعد از پخش شدن کامل میسلوم ها، جوانه های قارچ از بین شکاف کنده شروع به رشد می نمایند. این فرآیند بین 9-12 ماه طول می کشد.