بهترین روش درمانی برای درمان انحراف چشم - دنیای راه راه

دیدن، نعمتی است که هیچ کسی حاضر نیست حتی برای چند ثانیه از آن محروم شود. به علت اهمیتی که چشم ها دارند باید از لحظه تولد مورد معاینه و بررسی قرار بگیرند. انحراف چشم، یکی از مسائلی است که برخی از بچه ها به آن مبتلا می شوند و این مسئله می تواند مسائلی را به همراه داشته باشد. دکتر محمد فرتوک زاده متخصص چشم و فوق تخصص پیوند قرنیه، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در رابطه با این بیماری می گوید.

ماهیچه های شگفت انگیز ما

چشم انسان از دو کره تشکیل شده که در کاسه سر (جمجمه) قرارگرفته است. چشم ها به کمک یکسری ماهیچه، به حرکت درمی آیند. این ماهیچه ها باعث می شوند چشم قابلیت چرخش به جهات گوناگون را داشته باشد. این ماهیچه قابلیت های بسیار زیادی دارند. برای مثال، وقتی یک جسم در زاویه دید فرد قرار می گیرد، این ماهیچه ها منظم و به شکلی خاص، به حرکت درمی آیند که تصویر دقیقی به کمک قسمت های دیگر بینایی برای فرد ایجاد می کنند.

ماهیچه های چشم به قدری دقیق هستند که حتی در حین حرکت هم اختلالی در کارشان به وجود نمی آید. چنانچه نظم و هماهنگی در ماهیچه ها به هم بخورد و چشم ها در یک جهت خاص کار نکنند، این مسئله باعث ایجاد مسائلی برای فرد می شود که به آن انحراف چشم یا استرابیسم (Strabismus) می گویند.

کمک گرفتن از عینک

چشم انسان برای دیدن باید هم تطابق و هم تقارب (همگرایی) انجام بدهد، در شرایطی که این تقارب دچار مشکل شود، چشم فرد به خوبی کار نمی کند. انحراف چشم بیشتر در بچه های شایع است که چشم آن ها دارای نمره عینک است ولی عینک نمی زنند. این دسته از بچه ها معمولاً در سن دو تا سه سالگی، به عینک نمره مثبت یا دوربین نیاز دارند و برای اصلاح انحراف چشم باید حتماً عینک بزنند. به همین دلیل والدین باید حتماً بچه ها خود را در چنین شرایطی که چشم آن ها دارای انحراف است، برای معاینه، نزد پزشک متخصص چشم ببرند.

انحراف کاذب در چشم

گاهی انحراف چشم در بچه ها می تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. برای مثال، در شرایطی که پل بینی (برآمدگی استخوانی قسمت وسط بینی) کودک پهن باشد، چشم به گونه ای زیرپوست بینی قرار می گیرد. این مسئله شاید در نگاه اول انحراف چشم به نظر برسد ولی درواقع، انحراف چشم کاذب محسوب می شود. به عبارت روشن تر، چشم کودک مسئله ای ندارد و تنها ظاهر آن شبیه انحراف چشم است. البته تشخیص این مسئله بر عهده پزشک متخصص چشم خواهد بود. ابتلا به این نوع انحراف چشم کاذب، برای کودک مسئله ای به وجود نمی آورد و به مرورزمان و با افزایش سن کودک این مسئله برطرف می شود.

ضربه و سکته دردسرساز

انحراف چشم، علاوه بر اینکه در بچه ها به وجود می آید، می تواند در افراد بزرگ سال نیز ایجاد شود، البته دلایل به وجود آورنده این نوع از انحراف های چشم با دلایل به وجود آورنده انحراف چشم بچه ها، فرق دارد. چنانچه بنا بر هر علت به چشم ضربه وارد شود، این احتمال وجود دارد که ماهیچه های چشم تخریب شوند. تخریب ماهیچه های چشم، با فلج یا انحراف چشم همراه است.

ضربه هایی که به مغز نیز وارد می شوند، می توانند باعث آسیب به عصب ماهیچه های بینایی شوند. این ضربه ها می توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به سر وارد شوند. علاوه بر این سکته های مغزی نیز می توانند علت دیگری برای ابتلا به انحراف چشم باشند. گاهی اوقات علت اختلال در عملکرد ماهیچه های چشم، ابتلا به یک سرماخوردگی ویروسی است که با فلج موقت ماهیچه های چشم و انحراف در آن همراه است. یکی دیگر از دلایلی که می تواند، با آسیب به ماهیچه های چشم همراه باشد، ابتلا به بیماری هایی چون ام. اس (MS) است.

ضرورت استفاده از یخ

هنگام ضربه به چشم، باید به صورت غیرمستقیم یخ روی محل آسیب دیده گذاشت (مثلاً گذاشتن حوله ای که در ظرف یخ قرار گرفته) تا از ایجاد تورم جلوگیری کند، چنانچه پس از ضربه، مسائلی چون کبودی و اشکال در بینایی به وجود بیاید، باید حتماً به پزشک متخصص چشم مراجعه کرد.

پای استرس در میان است؟

شاید خیلی از افراد تصور کنند که استرس می تواند تأثیری بر ماهیچه های چشم داشته باشد و باعث انحراف چشم شود، درحالی که به طورمعمول این مسئله باعث انحراف چشم نمی شود. تأثیر استرس معمولاً روی ماهیچه های چشم، در حد پرش (ضربان دار شدن) و لرزش پلک است. معمولاً مسائل ناشی از استرس، باید از طریق متخصص اعصاب و روان، مورد بررسی و درمان قرار بگیرد. این مسائل به طورمعمول با قرص های آرام بخش، زیر نظر متخصص قابل درمان هستند.

درمان در بچه ها

انحراف چشم در هر سنی که باشد باید سریعاً درمان شود و در صورت عدم درمان به موقع، باید انتظار کم بینایی را در کودک داشت که این آسیب معمولاً جبران ناپذیر است. انحراف چشم همچنین می تواند باعث از بین رفتن زیبایی کودک شود و از نظر اجتماعی برای او مسائلی را به ویژه در مدرسه به وجود بیاورد. انحراف چشم باعث اختلال در عملکرد چشم شده و تنبلی را به همراه دارد. برای درمان این مشکل، باید چشم سالم کودک را در ساعاتی از روز بست تا چشم مشکل دار، دچار تنبلی دائمی نشود.

چه موقع باید جراحی کرد؟

چنانچه انحراف چشم به دلایل دیگری به غیر از نیاز به عینک و در سن بالا ایجاد شود، در چنین شرایطی علت به وجود آورنده این مسئله موردبررسی قرار می گیرد. اگر علت آسیب به ماهیچه چشم، فلج باشد، شش ماه باید صبر کرد تا مشکل برطرف شود. درصورتی که بعد از گذشت شش ماه، چشم به حالت عادی بازنگشت، جراحی برای فرد در نظر گرفته می شود.

جراحی ماهیچه های چشم، یک جراحی پیچیده و سنگین محسوب می شود و جراح باید به دقت مشکل ماهیچه آسیب دیده را برطرف کند. پس از جراحی ممکن است انحراف چشم به طور کامل اصلاح نشود. برای مثال، فردی که چشم او دارای 20 درجه انحراف باشد، ممکن است پس از عمل جراحی پنج درجه از این انحراف باقی بماند. گاهی هم عمل کاملاً موفقیت آمیز است ولی به طورکلی هرچه انحراف چشم کمتر باشد، نتیجه عمل نیز بهتر خواهد بود.

حتماً از پزشک کمک بگیرید!

اختلال در بینایی می تواند برای فرد مسائل زیادی را ایجاد کند به همین دلیل باید توجه کافی به چشم ها داشت.

والدین باید بچه ها خود را از زمان نوزادی برای معاینه چشم، نزد چشم پزشک ببرند.

اگر ظاهر چشم، غیرطبیعی باشد و در آن انحراف وجود داشته باشد، این مسئله نباید از طریق والدین نادیده گرفته شود.

درمان انحراف چشم باید در سنین پایین باشد و درمان در سن بالا امکان پذیر نیست و می تواند عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.

اگر چشم های کودک، نقاط دور یا نزدیک را به خوبی نمی بیند، این مسئله نباید از طریق والدین نادیده گرفته شود و برای بررسی و درمان آن باید به پزشک متخصص چشم مراجعه کرد.

برخی از والدین تصور می کنند که زدن عینک ظاهر نامطلوبی برای فرزندشان به وجود می آورد، این دسته از والدین باید بدانند که نزدن عینک می تواند مسائل زیادی را برای کودک در آینده به وجود بیاورد.

اگر پزشک متخصص چشم، بستن چشم سالم کودک را ضروری دانست، در چنین شرایطی باید حتماً زمان بسته بودن چشم، با توجه به دستور پزشک باشد.

ضربه هایی که به چشم یا سر وارد می شوند و اختلال عملکرد چشم را به همراه دارند باید جدی گرفته شوند و با مراجعه به پزشک متخصص چشم موردبررسی قرار بگیرند.

اگر پزشک متخصص چشم، انجام جراحی را ضروری دانست، نباید این کار را به تعویق انداخت، چون ممکن است با گذشت زمان، درمان سخت تر شود.