حیات 275 گونه پرنده در خطر - دنیای راه راه

این شرایط در حالی است که میانکاله ازنظر تنوع گونه های پرندگان یکی از بی نظیرترین تالاب دنیا به شمار می رود و نیمی از گونه های پرندگان ایران در آن زیست و زادآوری می نمایند.

مسئول گروه دیده بان میانکاله و فعال اکوتوریسم و محیط زیست در تبادل نظر با خبرنگاران درباره چالش های فراروی تالاب میانکاله می گوید: پس روی آب دریای خزر سبب شده تا تراز نسبی آب تالاب بشدت کاهش پیدا کند و کمتر یک ششم تالاب شک شده است و پیش بینی می شود تا 2020 این داستان ادامه می یابد.

حر منصوری بابیان اینکه پس روی آب دریای خزر جدا از آنکه عوارض زیست محیطی را به همراه می آورد، رفت وآمدها را به تالاب و میانکاله تسریع نموده است به گونه ای که شکارچیان از جنوب منطقه بدون از آنکه قایق یا چیزی دیگری استفاده نمایند به صید و شکار می پردازند.

وی ادامه داد: از دیگر مسائلی که گریبان گیر میانکاله است، کاهش ورودی آب شیرین از اطراف میانکاله است که تا به امروز زیستگاه آب شیرین را ایجاد می نموده است، به این دلیل میانکاله یکی از بزرگ ترین زادگاه های ماهیان استخوانی و غضروفی بوده است.

وی درباره کاهش ورودی آب شیرین گفت: توسعه کشاورزی، شالی کاری و برنج کاری، ایجاد استخرهای پرورش ماهی و کهش نزولات آسمانی درگذشته بوده است و آب هایی که وارد میانکاله می شود مملو از کود و سموم کشاورزی است که به وسیله باران و رودخانه وارد منطقه می شود.

حر منصوری با عنوان اینکه آب مملو از کود شیمیایی و صنعتی که وارد تالاب می شود، آسیب زیادی را به منطقه رسانده است، شکار را معضل قدیمی و دیرینه شبه جزیره میانکاله بیان نمود و گفت: پس روی آب دریای خزر فرایند شکار را در میانکاله تسهیل و تشدید نموده است و علاوه بر این پدیده جدیدی در منطقه مرسوم شده که شامل استفاده از تورهای پرنده گیری است که تا به امروز در فریدون کنار رواج داشت و این نوع صید در میانکاله نیز متداول شده است.

منصوری، دست اندازی های ایجادشده در پارک میانکاله به ویژه در ضلع شمال شامل ویلا سازی را از دیگر تهدیدهای این زیست کره برشمرد و گفت: با پیگیری های مدیرکل محیط زیست مازندران، میزان قابل توجهی از اراضی برطرف تصرف شده و به محیط زیست برگشت داده شده است اما برای شماری از اراضی، پفراینده هایی تشکیل شده و پیگیری های قضایی آن ادامه دارد.

وی درباره جاده سازی در میانکاله گفت: جاده شهرداری قرار بود به طول 300 تا 400 متر از قلب میانکاله به قسمت خشکی ذخیرگاه زیست نموده به سمت دریای خزر کشیده شود و این جاده بهشهر را به دریا می رساند که با مقاومت های دوستداران محیط زیست جلوی این کار گرفته شده است.

منصوری ادامه داد: با پیگیری هایی به عمل آمده جلوی جاده سازی گرفته شود و با انتصاب رئیس سازمان محیط زیست کشور و دکتر مهردادی مدیرکل محیط زیست استان، اولین تلاششان این بود که ارزیابی زیست محیطی پروژه ایجاد جاده به دانشگاه شهید بهشتی سپرده شود.

مسئول گروه دیده بان میانکاله و فعال اکوتوریسم و محیط زیست اضافه نمود: در ارزیابی دانشگاه شهید بهشتی ایجاد جاده دسترسی بهشهر به دریا رد و آسیب رسان به میانکاله معرفی گردید و مجوز آن که قبلاً از سوی محیط زیست داده شده بود، متوقف و لغو شد.

نگرانی از ساخت پالایشگاه در حاشیه میانکاله

حر منصوری احداث پالایشگاه در سه کیلومتری میانکاله را از دیگر آسیب ها برشمرد و گفت: بعدها قرار شد این پالایشگاه در 9 کیلومتری میانکاله ساخت شود و 167 هکتار زمین برای این طرح در نظر گرفته شد و هنوز مجوز این پالایشگاه لغو نشد و ساخت آن می تواند مسائل زیست محیطی را برای میانکاله ایجاد کند.

کوروش ربیعی رئیس اداره نظارت بر حیات وحش محیط زیست مازندران نیز در تبادل نظر با خبرنگاران می گوید: میانکاله اولین تالاب بین المللی است که 41 سال قبل در کنوانسیون رامسر ثبت شده است ولی سابقه منطقه حفاظت شده و پناهگاه شدن آن به سال 1348 برمی شود.

وی با اشاره به وسعت 68 هزار هکتاری پناهگاه حیات وحش میانکاله بیان داشت: میانکاله یکی از بی نظیرترین تالاب کشور است که نیمی از گونه های پرندگان ایران شامل 275 گونه در آن زیست و زادآوری می نمایند و ازنظر جمعیت نیز 20 تا 25 درصد جمعیت پرندگان مهاجر را به خود اختصاص داده است.

ربیعی، موقعیت قرارگیری تالاب میانکاله بر سر راه پرندگان مهاجر از ویژگی هایی دانست که پرندگان مهاجر سرزمین های شمالی خزر و غرب سیبری آن را برای زمستان گذاری برمی گزینند.

وی با اشاره به اینکه تنوع زیادی از پرندگان را در میانکاله شاهدیم بیان داشت: فلامینگو، قرقاول ها ازجمله گونه هاست.

رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران به آسیب ها و تهدیدهای فراروی تالاب میانکاله اشاره و افزود: شرایط جمعیتی و سکونتگاهی حاشیه تالاب و منافعی که بعضی دستگاه ها ازجمله شهرداری ها در پیان هستند ازجمله آسیب هایی است که میانکاله را تهدید می نماید.

به گفته ربیعی، بعضی دستگاه ها اقدام به ایجاد تأسیسات و اسکله هایی نموده اند که این سازه ها آسیب رسان بوده و خوشبختانه برای برطرف تصرف پیگیری هایی شده است.

وی بابیان اینکه ساخت اسکله در گلوگاه و بندرگز نیز ازجمله فعالیت های آسیب رسان است گفت: ساخت اسکله سبب دستبرد به منطقه می شود و خوشبختانه پس روی آب دریای خزر سبب شده اسکله ها از استفاده خارج شده اند.

کوروش ربیعی شناسایی و معین حریم تالاب میانکاله را ازجمله اقدامات بیان نمود و گفت: تالاب شامل بدنه آبی، نیزار و محیط های حاشیه است که مرز قانونی و حریم تالاب در بخشی از حاشیه آن معین و معین شده است.

رئیس اداره حفاظت حیات وحش محیط زیست مازندران، توسعه گردشگری را ازجمله دیگر آسیب های تالاب میانکاله برشمرد و گفت: در آشوراده از سوی استان گلستان ارزیابی هایی برای گردشگری مطرح شده است اما توسعه گردشگری و ایجاد سازه ها به منطقه آسیب می زند.

توسعه گردشگری زیست کره را تهدید می نماید

وی یادآور شد: نباید در مناطق تالابی هتل، سازه های سنگین، مرکز خرید و غیره ایجاد کرد بلکه گردشگری در این منطقه شامل آن است که چند گردشگر با کوله پشتی و دوربین برای پرنده نگری به منطقه بیایند نه اینکه بازاری در آن ایجاد کنیم.

وی با اشاره به ارزش حفاظتی و اکولوژیکی آشوراده و میانکاله یادآور شد: اگر در این مناطق سازه ایجاد شود، ارزش حفاظتی را پایین می آورد و همیشه برای توسعه گردشگری و تغییر کاربری در آن مخالفت نموده ایم.

میانکاله به جهت ویژگی های طبیعی همیشه در قرون گذشته به عنوان زیستگاه حیات وحش و شکارگاه و تفرجگاه شناخته شده بود، وجود بقایا و آثار و ابنیه تاریخی در میانکاله مبین این واقعیت تاریخی است و درگذشته از تنوع گونه ای قابل توجه، خصوصاً پستانداران بزرگ جثه ای مانند مرال، پلنگ، گرگ و یوزپلنگ برخوردار بوده است.

فریبا مازادی عضو جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست در مازندران نیز در تبادل نظر با خبرنگاران می گوید: تغییر تدریجی در اکوسیستم این تالاب در درازمدت تحت تأثیر عوامل انسانی و طبیعی، نهایتاً سیمای طبیعی امروزی آن را که بی شک بسیار متفاوت از گذشته است را به وجود آورده است.

وی بیان داشت: تالاب میانکاله به انضمام آب بندانهای زاغمرز، شیرخان و قلعه پلنگان با وسعت یک صد هزار هکتار به عنوان یکی از سایت های کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است.

به گفته وی، منطقه میانکاله با همان وسعت پناهگاه حیات وحش میانکاله به عنوان یکی از 9 ذخیره گاه زیست کره کشور به ثبت رسیده است.

مازادی اضافه نمود: میانکاله دارای طرح مدیریت بوده و دارای زون های امن، حفاظتی، طبیعت گردی، تفرج گسترده، علمی و ضربه گیر است. پناهگاه حیات وحش میانکاله از دو زیستگاه خشکی و آبی تشکیل شده است، زیستگاه خشکی (شبه جزیره میانکاله) به صورت یک نوار باریک با طول 60 کیلومتر در حاشیه ساحل جنوب شرقی دریای خزر، بدنه آبی از شمال به شبه جزیره، از غرب به آب بندان قلعه پلنگان و از شرق به بندرگز و ترکمن و از جنوب در مجاورت شهرهای بهشهر و گلوگاه محدود می شود.

منطقه میانکاله (شامل شبه جزیره میانکاله و تالاب و خلیج میانکاله) در سال 1348 جزو اولین گروه مناطق چهارگانه انتخاب و تحت عنوان منطقه حفاظت شده و سپس به عنوان پناهگاه حیات وحش و در چارچوب ضوابط و مقررات این مناطق مدیریت شد و در سال 1354 به عنوان تالاب بین المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و جزو 22 تالاب کنوانسیون رامسر محسوب می شود.

پناهگاه حیات وحش میانکاله در سال 1355 در شبکه دنیای ذخیره گاه های زیست کره(بشر و کره مسکونی) جایگاهی را به خود اختصاص داده و به عنوان یکی از 9 ذخیره گاه کشور به ثبت رسیده است.