فرق روا نشناسان و روانپزشکان
به گزارش دنیای راه راه، تا همین چند سال پیش، تا از بیماری های اعصاب و روان حرفی به میان می آمد، مهم ترین وظیفه اصحاب رسانه، تغییر و اصلاح نگرش مردم به بیماری های اعصاب و روان تلقی می شد. خدا را شکر، این روزها قدری از این فرهنگ سازی ها کارگر افتاده و مردم بیش از گذشته باور نموده اند که بیماری های روانی هم مانند بیماری های دیگرند و برای درمان آنها
فرق روا نشناسان و روانپزشکان
گفتگویی با دکتر غلامرضا میرسپاسی و دکتر حسین ابراهیمی مقدم
تا همین چند سال پیش، تا از بیماری های اعصاب و روان حرفی به میان می آمد، مهم ترین وظیفه اصحاب رسانه، تغییر و اصلاح نگرش مردم به بیماری های اعصاب و روان تلقی می شد. خدا را شکر، این روزها قدری از این فرهنگ سازی ها کارگر افتاده و مردم بیش از گذشته باور نموده اند که بیماری های روانی هم مانند بیماری های دیگرند و برای درمان آنها باید به روان پزشک، روان شناس یا مشاور مراجعه نمایند؛ اما مساله ای که این هفته قصد داریم درباره اش به شما اطلاعاتی عرضه کنیم، تفاوت های روان شناسی و روان پزشکی است و اینکه هر کدام از روان شناسان و روان پزشکان چه خدماتی را می توانند به شما عرضه نمایند. گفتگوهای ما را با دکتر غلامرضا میرسپاسی، نایب رئیس انجمن روانپزشکان ایران و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر حسین ابراهیمی مقدم، روان شناس و مدرس دانشگاه علوم پزشکی ایران در همین رابطه بخوانید...
در حوزه بیماری های اعصاب و روان، متخصصان زیادی فعالیت می نمایند: مشاوران، روان شناسان، روان پزشکان و متخصصان مغز و اعصاب. لطفا به زبان ساده بفرمایید تفاوت این تخصص ها در چیست؟
بگذارید با یک مثال به تان جواب بدهم. چندسال پیش،یک دستگاه الکترونیکی خریدم و به محل کارم بردم تا از آن استفاده کنم. فکر می کردم که خیلی ساده، آن را به برق می زنم و روشن می گردد. اما وقتی می خواستم اجزایش را به هم وصل کنم، دچار مشکل شدم. تصمیم گرفتم از یک دوستم که او هم این وسیله را داشت، یاری بگیرم. به او زنگ زدم و او هم البته اطلاعات خوبی داشت ولی چیزهایی که می گفت با مدل دستگاه من جور درنمی آمد. تصمیم گرفتم به شرکت سازنده دستگاه زنگ بزنم و هدایت بخواهم. متصدی مربوطه هم تلفنی راه چاره هایی ارایه داد که خیلی کلی بود و خیلی سریع گفته شد و من نتوانستم بعضی نکات را یادداشت کنم. حتی اینکه طرف مقابلم را نمی دیدم این حس را به وجود آورد که شاید کاملا حرف هایم را نمی گیرد. درخواست کردم برایم یک دفترچه راهنما بفرستد که فرستاد و خیلی هم به من یاری کرد ولی روح کنجکاو من می خواست بیشتر سر دربیاورد. اینجا بود که تصمیم گرفتم نزد یک متخصص بروم. او هم با دقت به حرف هایم گوش کرد و یکی یکی همه عیب ها و ایرادهای احتمالی و طرز کار صحیح دستگاه را به من آموزش داد. حالا سال هاست با این دستگاه کار می کنم و شکر خدا تا به امروز مسئله ای برایم پیش نیامده و البته هر وقت مشکل کوچکی پیش می آید با همان متخصص تماس می گیرم.به نظرتان خوانندگان ما با خواندن این خاطره، تفاوت های مشاور تلفنی و روان شناس و روان پزشک و متخصص مغز و اعصاب را می فهمند؟
بله، ولی اگر بخواهم واضح تر بگویم، جوابتان این می گردد که وقتی یک فرد با مسئله ای برخورد می نماید (مثلا یک مشکل تربیتی با فرزندش) ابتدا از یک دوست یا عظیم تر نظرخواهی می نماید و آن دوست بر اساس تجربه های محدودش نقطه نظراتی را مطرح می نماید که می تواند مفید باشد یا نباشد. پس از آن، اگر فرد از آگاهی و بینش بهتری برخوردار باشد، به جای رفتن سراغ اعمال مضحک (مثل کف بینی و طالع بینی) سراغ اهل فن می رود و مثلا سعی می نماید با خواندن کتاب یا مقاله، مسائلش را حل نماید. به طور مثال، در زمینه تربیت بچه ها کتابی مطالعه می نماید؛ مثل همان کاتالوگ یا دفترچه هدایت که مثال زدم و البته معمولا آن دفترچه، کامل نیست و به طور اختصاصی برای ما تدوین نشده. در گام بعدی، فرد با یک مشاور تماس می گیرد؛ البته مشاوره تلفنی می تواند راه چاره مفیدی باشد ولی چون تماس چهره به چهره وجود ندارد، احساس خوبی هم تجربه نمی گردد و معمولا کلی گویی هایی صورت می گیرد. از این رو فرد، قدم بعدی را برای رفتن نزد یک مشاور برخواهد داشت. مشاور هم سعی می نماید راه چارههایی ارایه دهد و...و حالا اگر مشکل به طور دایمی و ریشه ای حل نگردد، چه؟
در این صورت، شما باید از یک روان شناس بهره بگیرید تا با آنالیز مسایل و مسائل و توانایی های منحصر به فردتان کاری کند که بتوانید راه ساده ای را در زندگی انتخاب کنید.حالا فرض کنید پس از آنالیز های همه جانبه روان شناسی و ارایه راه چاره های مناسب متوجه شویم که جایی از مغز دچار مشکل شده (مثلا هورمون خاصی کم یا زیاد شده)؛ حالا چه کار کنیم؟
حالا باید نزد روان پزشک بروید تا با دریافت داروهای خاصی تنظیم هورمونی خود را به دست آورید و یا از یک متخصص مغز و اعصاب بخواهید شما را آنالیز می نماید و در صورت لزوم، عمل جراحی انجام دهید تا فرد بتواند دوباره به روان شناس خود مراجعه کند. حالا که تا حدی با فرآیندهای درمانی آشنا شدید، حتما متوجه شده اید که عمده کسانی که نزد روان پزشکان یا متخصصان مغز و اعصاب می فرایند، می توانسته اند قبل از مصرف دارو نزد یک روان شناس رفته و بدون دریافت دارو، بسیاری از مسائل شان را حل نمایند و البته پر واضح است که در صورت احتیاج به درمان های دارویی، روان شناس فرد را به روان پزشک ارجاع خواهد داد.درباره روان شناسان بالینی و تفاوت آنها با روان شناسان مشاوره هم شرح می دهید؟
بله، روان شناسان بالینی به مردم یاری می نمایند تا با خواسته های زندگی سازگار شوند؛ مسائلی را از قبیل اضطراب و افسردگی مورد آنالیز قرار می دهند و به مراجعان یاری می نمایند تا مسایل خود را حل نموده و رفتارهایی را که به ناکام کردن خودشان منجر می گردد، تغییر دهند اما مسائل مراجعان به روان شناسان مشاوره بیشتر به مسائل سازگاری مربوط است (نه اختلالات روان شناسی)؛ به طور مثال: مسائل تحصیلی، شغلی و دوست یابی در حیطه کاری این افراد است.و مدارک تحصیلی این افراد چیست؟
روان شناس باید لیسانس روان شناسی، بعد فوق لیسانس و بعدش دکترای روان شناسی گرفته باشد ولی یک روان پزشک ابتدا دوره پزشکی عمومی را به خاتمه می رساند و بعد از گذراندن دوره تخصصی در زمینه بیماری های اعصاب و روان، به اخذ مدرک روان پزشکی نایل می گردد.روان پزشکان چه یاری هایی می توانند به بیماران اعصاب و روان ارائه دهند؟
روان پزشکی یکی از رشته های تخصصی پزشکی است که به تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری های روانی می پردازد. برای روان پزشک بودن ابتدا باید پزشک بود و سپس بر اساس قوانین رایج کشور که به وسیله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین می گردد که در گذشته این رشته سه ساله بود اما اکنون دانشجویان تخصصی چهار سال در این رشته تحصیل می نمایند. چنین افرادی پس از گذراندن دروس تئوری و عملی و کار در بیمارستان در امتحان نهایی تخصص شرکت می نمایند و پس از قبولی در این امتحان به کار روان پزشکی می پردازند.روان پزشکان از چه درمان هایی برای مداوای بیماران استفاده می نمایند؟
روان پزشکان برای درمان بیماری ها از روش های دارویی، غیردارویی و الکتروشوک استفاده می نمایند.منظورتان از شیوه های غیردارویی چه شیوه هایی است؟
رفتاردرمانی، روان درمانی، شناخت درمان از روش های غیردارویی در علم روان پزشکی است.چه زمان باید به روان پزشک مراجعه کنیم؟
ببینید قبل از اینکه به روان پزشک مراجعه کنید، توصیه می کنم یک پزشک خانواده داشته باشید. پزشک خانواده و معتمد شما اگر کوچک ترین مسئله ای مانند دلشوره، غمگینی و یا افسردگی ملاحظه کند شما را به روان پزشک ارجاع خواهد داد. روان پزشکان هم در بعضی موارد ممکن است از همکاران روان شناس بالینی برای تشخیص و درمان یاری بگیرند و بیماران را به آنها ارجاع دهند. در واقع روان شناس بالینی می تواند در کنار روان پزشک به بیماران یاری کند البته توجه داشته باشید روان شناس بالینی دست کم باید فوق لیسانس روان شناسی بالینی داشته باشند.روان شناسان بالینی از چه شیوه هایی برای درمان استفاده می نمایند؟
آنها هم از راه های غیردارویی مانند رفتاردرمانی، شناخت درمانی و حمایتی به بیماران یاری می نمایند.از طرف دیگر روان شناسان بالینی در تشخیص بیماران هم در موارد لزوم به روان پزشکان یاری می نمایند. البته به یاد داشته باشید که این کارها در حیطه تخصصی روان پزشکان است و آنها از این راه ها برای درمان بیماران هم به طور گسترده استفاده می نمایند. در اینجا لازم به تاکید است که فقط روان پزشکان می توانند به تجویز دارو اقدام نمایند. و روان شناسان چون دوره های پزشکی را ندیده اند نمی توانند نسخه دارویی برای بیماران بنویسند.
باور رایجی که بین افراد وجود دارد، این است که اغلب روان پزشکان با متخصصان اعصاب اشتباه گرفته می شوند. در این باره چه نظر می دارید؟
متخصصان اعصاب به مسائل داخلی اعصاب می پردازند و دوره های تخصصی آنها در همین زمینه است. به طور مثال این افراد به بیماران مبتلا ام.اس، بیماران با مشکل اختلالات عضلانی، تومورها و فلج ها یاری می نمایند.مشاوره هم این روزها به یکی از رشته های پرطرفدار علوم روان شناسی تبدیل شده است. این افراد چه یاری هایی به افراد می نمایند؟
دروس دانشگاهی کارشناسان مشاوره درباره بیماری ها نیست و چنین افرادی در زمینه مشاوره یا کانسلینگ به فعالیت می پردازند. این افراد هم برای ارایه مشاوره مناسب باید فوق لیسانس این رشته را داشته باشند.منبع: http://www.salamat.com
/ج
منبع: راسخون